Odlazak kod lekara

Odlazak kod lekara

Dijagnoza

Dijagnoza karcinoma dojke postavlja se tako što se hirurški odstrani deo tumora (biopsija) ili ceo tumor i, nakon odgovarajuće obrade tkiva, posmatra pod mikroskopom (patohistološki pregled).

Pre nego što se odluči da li je nakon operacije potrebna dodatna terapija, potrebno je odrediti stadijum bolesti (da li je i koliko bolest raširena u telu). To se postiže fizikalnim pregledom i dijagnostičkim procedurama, koje većinom uključuju mamografiju, radiografiju pluća, radiografiju ili scintigrafiju kostiju, ultrazvučni pregled abdomena, krvnu sliku i biohemijske analize.

Kod nas se biopsija tumora dojke zbog patohistološke dijagnoze uglavnom radi kod žena u tzv. lokalno odmaklom stadijumu bolesti (stadijum 3), kada se u prvom aktu ne sprovodi hirurško lečenje i u metastatskoj fazi bolesti (stadijum 4), kada se tumor proširio u udaljene organe (najčešće u kosti, jetru, pluća).


U slučaju da je bolest dijagnostikovana u ranom stadijumu (stadijum 1 i 2) uobičajeno je da lečenje započne hirurškom intervencijom. To podrazumeva da se tumor izvadi iz dojke dok je pacijenktinja uspavana i preda patologu da pogleda pod mikroskopom. Patolog tada utvrđuje da li se radi o malignoj ili benignoj promeni. Ako se utvrdi da je u pitanju rak dojke, onda se operacija proširuje i uradi se odstranjenje ili cele dojke ili dela dojke oko tumora i vađenje masnog tkiva zajedno sa limfnim čvorovima iz pazušne jame sa iste strane.


Pogledajte kratak video o dijagnozi karcinoma dojke:




Danas je prepoznato nekoliko tipova raka dojke koji se razlikuju po svom ponašanju; neki su sporijeg toka, manje agresivni, dok su drugi skloni brzom širenju u regionalne limfne čvorove i u udaljene organe. Kada se odstrane tumor iz dojke i regionalni limfni čvorovi iz pazušne jame, patolog pod mikroskopom pogleda preparat i određuje histološku vrstu tumora (najčešći su duktalni i lobularni), osnovne karakteristike tumora i broj limfnih čvorova u kojima su prisutne tumorske ćelije.

Na osnovu ovih podataka, donosi se odluka da li treba posle operacije primeniti dalje lečenje (postoperativna zračna terapija i tzv. adjuvantna sistemska terapija). Potom se određuje da li su u tumoru prisutni estrogenski i progesteronski receptori i HER-2 (receptor za epidermalni faktor rasta), koji nam govore o tome da li primeniti hormonsku terapiju, hemioterapiju, biološku terapiju ili njihove kombinacije.

Više od 50% žena sa karcinomom dojke ima tzv. pozitivne estrogenske i/ili progesteronske receptore, što govori o tome da je u ovih žena indikovana hormonska terapija, jer se kod njih može očekivati povoljan efekat ove terapije. Prisustvo velikog broja HER-2 receptora na površini tumorskih ćelija (sreće se u oko 20% svih tumora dojke) takođe označava sklonost tumora ka bržem rastu i širenju u udaljene organe, ali i mogućnost primene tzv. biološke terapije kod nekih bolesnica.


Oko 40% žena dijagnostikovanih u stadijumu 1 i 2 tokom perioda od 10 godina, posle primarnog lečenja mogu da dožive ponovnu pojavu bolesti (relaps). Ponovna pojava bolesti podrazumeva pojavu tumora (recidiv) u istoj dojci (ako je urađena poštedna operacija sa odstranjenjem samo dela dojke) ili na mestu gde je bila dojka (grudni koš, ako je odstranjena cela dojka), zatim pojava metastaza u limfnim čvorovima pazušne ili natključne jame sa iste strane, kao i pojava metastaza u udaljenim organima. U najvećem broju žena, relaps bolesti dešava se u prvih 5 godina od operacije. Međutim, relaps raka dojke može da se desi i posle 5 godina od operacije i taj rizik, koji se naziva rezidualnim rizikom od relapsa bolesti, iznosi oko 10% za žene dijagnostikovane u stadijumu 1-3, a koje nisu imale relaps bolesti 5 godina nakon operacije.


HER2 testiranje 


Tokom dijagnostike karcinoma dojke, lekar-patolog određuje da li su u tumoru prisutni estrogenski i progesteronski receptori i HER-2 receptor (receptor za epidermalni faktor rasta), koji nam govore o tome da li primeniti hormonsku terapiju, hemioterapiju, biološku terapiju ili njihove kombinacije.

Više od 50% tumora dojke ima tzv. pozitivne estrogenske i/ili progesteronske receptore, što govori o tome da je u ovih žena indikovana hormonska terapija, jer se kod njih može očekivati povoljan efekat ove terapije. Prisustvo velikog broja HER-2 receptora na površini tumorskih ćelija (sreće se u oko 20% svih tumora dojke) takođe označava sklonost tumora ka bržem rastu i širenju u udaljene organe, ali i mogućnost primene tzv. biološke terapije u nekih bolesnica.