Novo otkriće NIH: Šta je stromalna disrupcija i zašto je važna?
Naučnici sa NIH (National Institutes of Health) otkrivaju biomarker u tkivima koji može ukazivati na veći rizik od razvoja agresivnog raka dojke i smrti
Značajne promene u tkivu dojke mogu predvideti povećan rizik od agresivnog raka dojke.
Autor: Nacionalni institut za rak (NCI)
Istraživači Nacionalnog instituta za zdravlje (NIH) identifikovali su niz promena u arhitekturi i ćelijskom sastavu vezivnog tkiva dojke, poznatog kao stromalno tkivo, koje su povezane s povećanim rizikom od razvoja agresivnog karcinoma dojke kod žena sa benignim oboljenjima dojke, kao i sa lošijom stopom preživljavanja kod žena sa invazivnim karcinomom dojke. Ovaj proces, koji nazivaju stromalna disrupcija, mogao bi potencijalno da posluži kao biomarker za identifikaciju žena sa benignim oboljenjem dojke koje imaju visok rizik od razvoja agresivnih oblika karcinoma dojke, ali i za procenu rizika od recidiva ili smrtnog ishoda kod žena koje već imaju dijagnozu karcinoma dojke.
Ovakva saznanja mogu doprineti razvoju strategija za prevenciju i lečenje karcinoma koje ciljaju stromalno mikrookruženje. Dodatno, procena stromalne disrupcije je finansijski pristupačna i mogla bi se široko primeniti, naročito u sredinama sa ograničenim resursima gde je molekularna analiza često nepraktična ili preskupa.
U okviru studije, istraživači su koristili veštačku inteligenciju i mašinsko učenje kako bi otkrili suptilne promene u stromi na ukupno 4.023 donirana uzorka zdravog tkiva dojke, 974 biopsije tkiva sa benignim oboljenjem dojke i 4.223 biopsije tkiva sa invazivnim karcinomom dojke. Kod žena koje su donirale zdravo tkivo dojke, faktori rizika poznati po povezanosti sa agresivnim karcinomom dojke — uključujući mlađu životnu dob, rađanje dvoje ili više dece, samoprijavljenu pripadnost crnačkoj populaciji, gojaznost i porodičnu istoriju bolesti — takođe su bili povezani sa povećanom stromalnom disrupcijom, što sugeriše da ovi faktori rizika mogu delovati kroz zajednički mehanizam promena u stromalnom tkivu.
Kod žena sa benignim oboljenjem dojke, izražena stromalna disrupcija u biopsiji bila je povezana sa višim rizikom od razvoja agresivnog karcinoma dojke i bržim nastankom bolesti u poređenju sa ženama koje su imale minimalne ili nikakve stromalne promene. Kod žena sa invazivnim karcinomom dojke, povećana stromalna disrupcija bila je povezana sa agresivnijim fenotipovima bolesti i lošijim ishodima lečenja, naročito kod žena sa estrogen-receptor pozitivnim karcinomom dojke, koji predstavlja najčešći podtip bolesti.
Istraživači su napomenuli da faktori poput hronične upale i procesa zarastanja rana igraju značajnu ulogu u nastanku stromalne disrupcije. Istakli su potrebu za dodatnim studijama koje bi ispitale da li strategije prevencije ovih promena u tkivu — poput promene načina života ili korišćenja protivupalnih lekova — mogu doprineti smanjenju rizika od razvoja agresivnih formi karcinoma, posebno kod žena koje su u visokom riziku.
Autor istraživanja: Dr Mustapha Abubakar, M.D., Ph.D. Odeljenje za epidemiologiju i genetiku karcinoma, Nacionalni institut za rak (NCI), SAD Studija: “Unraveling the role of stromal disruption in aggressive breast cancer etiology and outcomes” objavljena je 14. maja 2025. godine u Journal of the National Cancer Institute. Studija "Razotkrivanje uloge stromalne disrupcije u etiologiji i ishodima agresivnog raka dojke" objavljena je 14. maja 2025. u Journal of the National Cancer Institute.